Bazı
sanatçılar o an duydukları gibi bazıları ise önceden düşünerek hatta yaratıcı sürecin sonuna ulaşmak için
yol haritaları yaparak çalışır.
Anlık
yaratıcılık henüz tamamlanmamış eser üzerinde çalışırken tekrar tekrar başa
dönüşler yapabilir. Bazan bir iplik
söküğü gibi çözülüp açılmalar olur, görece kolay ilerleyebilirsiniz ve bir
hamlede hayal edebilmiş olduğunuz bir
yaratış alanına girersiniz.
Bazan
yaratıcı süreç çok yavaş ve zor ilerler ve bir duraklamaya uğrar. Yeni bir başlangıç için bekleme süresi bir
kaç günden bazı durumlarda yıllara kadar uzayabilir.
Büyük
ölçekli eser yaratımını, hatta sonatlar, oda müziği vb’de bile eserin ilerisini
görmeden yönetmek zordur. Müziksel yapı
bestecinin yaratma sürecinde ilerlerken yön duygusunu korumasına yardımcı olur.
Tasarım yaratıcının
büyüklük ayarı yapmasına imkan tanır.
Örneğin, çeşitleme biçimini seçmeniz size büyüklüğü istediğiniz gibi
arttırma imkanını tanıyabiliR.
Tasarım
bestecinin ağır yükünü kısımlara ayırma ve daha sonra herbir alt bölüm üzerinde
dikkatini ayrı ayrı toplamasına yardımcı olur.
Eseri
oluşturan nesnel varlıkların tanımlanmasına yardımcı olur. Bu özellik ilgili kısımların hepsi bir araya
geldiğinde oluşacak göreli etkiyi gözleme imkanını verir.
Besteci
enstrüman çalıcılar ve şarkıcılarla nota üzerinden etkileşir. Bir operadaki enstrümantasyon ve
karakterlerin tasarımı onlar arasındaki etkilerşimin tasarlanmasıdır basitçe.
Tasarım aynı
zamanda, bestecinin eser için açık niyet ve görev listesi belirlemesine imkan
tanır. Besteci başlangıç anında nereye
varmak istediğini bilmelidir(belirli olmayan bir yer de buna dahildir).
Bu karışık
bir sanata eserinde unsurlar arasındaki koordinasyonu ve genel bütünselliği
arttırır.
Bir operada
zamanlama, süre, olayların akışı; bir soyut müzik biçiminde bilginin akışı,
karakterler, ortamlar... bunların hepsi tasarlanabilir.
Tasarım yol gösterici
ve işler sıkıntıya girdiğinde yol açıcı olmalıdır. Eserin ana hatlarını belirlemelidir. Bütün ayrıntıları belirlememelidir. Aksi takdirde bu, yazmaya başlamadan önce,
tasarım aşamasında bile kaybolmanıza yol açabilir.
Tasarım ne
kadar çok ayrıntı belirse o kadar az esnek olur. Fakat bu tasarımın ilk doğuş anında bile hiç
bir ayrıntı belirlememesi gerektiği anlamına gelmez. Bazan olabildiğince çok yaşaması gerektiğine
inandığınız basit bir numarayı geliştirmek için 12 ay uğraştığınız olabilir.
Tasarım
yaratıcının tıkanma noktalarını aşmasına yardımcı olur. Doğanın tasarımı her canlının hücre
çekirdeğinde bulunan kalıtsal maddededir.
Doğa tıkanma noktalarını yeni ve farklı kalıtsal maddeler yani farklı
tasarımlar kullanarak oluşturduğu yeni türleri deneyebilecek kadar esnek olarak
açmıştır.
Tasarım
güncellenebilir olmalıdır. Değişiklik
yapma eğilimi veya yapmama eğilimi yaratıcıya kalmıştır.
Dinamik
karalar muhakeme ile ya da ilham ile verilir.
Bunlar arasındaki denge artiste ve eserin karakterine göre değişir, aynı
zamanda eserin ait olduğu grupsal döneme...
Tasarım
bestecinin ilham ve hayal gücüne bir model olarak hizmet eden bir ilk örnek
görevini görür. Bestecinin zihnindeki
göze ileriyi görme gücü verir.
Tasarım
yaratıcı süreç üzerinde düzenleyici, yol gösterici ve kontrol edici bir etkiye
sahiptir. Aynı zamanda, yaratıcının aynı
tasarımı kullanarak aynı temaya sahip eserler yaratmasına da imkan sağlar. Rondo biçimi basit bir örnektir buna.
Tasarım bu
noktaya kadar tasvir ettiklerimden ötedir.
Ne olduğu anlatılabilir fakat tanımlanamaz.
İnanıyorum
ki, ilham için bırakılmış-niyet edilmiş boşluklar ile hayal gücü için
bırakılmış ustalık boşlukları bırakıldığında yaratıcı sürecin tasarım unsurunun
esnekliği başarıda doruğa ulaşır.
